ΠΟΔΔ - ΠΟΔΝ: σημειώσατε 1

Από την ίδρυση των δύο πολιτιστικών οργανισμών των ναξιακών δήμων, του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Δρυμαλίας και του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Νάξου έχουν πραγματοποιηθεί πληθώρα εκδηλώσεων. Ως προς τον αριθμό, τη βαρύτητα και την πρωτοτυπία των εκδηλώσεων η ζυγαριά αναμφισβήτητα έχει γείρει προς την πλευρά της Δρυμαλίας. Εκδηλώσεις ζωντανές, διαδραστικές, συμμετοχικές, με χρώμα τοπικής παράδοσης και πολιτισμού. Όχι μόνο θέαμα και εντυπωσιασμός, αλλά εργαλειακή στόχευση και παραγωγή πολιτισμικού προϊόντος. Όχι μόνο προς τέρψη του κοινού αλλά και για προβληματισμό και ευαισθητοποίησή του.
Η πρόσφατη ανασυγκρότηση του Δ. Σ. του μέχρι πρότινος παραπαίοντος ΠΟΔΝ αποτελεί την ύστατη ελπίδα για να βρει ο πολύπαθος φορέας το βηματισμό του, να επανακτήσει το χαμένο κύρος του - αν είχε και ποτέ κύρος - και να επιτελέσει με στοιχειώδη αποτελεσματικότητα την αποστολή του. Ο πολύπειρος στα πολιτιστικά θεματα πρόεδρός του, κ. Κώστας Καρποντίνης, ίσως καταφέρει να νεκραναστήσει τον ΠΟΔΝ και να τον αναδείξει σε πολιτιστικό φορέα αντάξιο του ΠΟΔΔ ή και ακόμη καλύτερο.
Κατά τα άλλα, μια στοιχειώδης συνεργασία μεταξύ των δύο πολιτιστικών οργανισμών θα μπορούσε να προσφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα τόσο στον προγραμματισμό όσο και στη διάχυση του πολιτισμικού προϊόντος σε ολόκληρο το νησί. Ο πολιτισμός του νησιού είναι ενιαίος και η διαχείρισή του θα πρέπει να γίνεται με ενιαίο τρόπο και όχι με επικαλύψεις και ανταγωνιστική διάθεση. Επίσης, εκδηλώσεις που θα μπορούσαν να διαχυθούν και στην υπόλοιπη Νάξο είναι κρίμα να περιορίζονται μόνο στο μισό νησί. Τέλος, η ενιαία διαχείριση των πολιστικών εκδηλώσεων θα συνέβαλε στο σωστό προγραμματισμό τους και στην πληρέστερη ενημέρωση του κοινού.
Ίσως καταλήγουμε σε προηγούμενο συμπέρασμα για την ανάγκη σύστασης μιας τοπικής ομοσπονδίας ναξιακών συλλόγων, η οποία θα ενσωματώσει τους δύο πολιτιστικούς οργανισμούς των δήμων και μαζί με αυτούς κι όλους τους πολιτιστικούς συλλόγους του νησιού με σκοπό την ενιαία και αποτελεσματικότερη διαχείριση του πολιτισμικού μας προϊόντος.

Κυκλοφοριακό της Νάξου: μια προτεινόμενη λύση

Υπάρχει λύση στο κυκλοφοριακό θέμα της Νάξου;
Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι θετική, αφού κάθε πρόβλημα έχει τη λύση του.
Πλήρης και ιδανική λύση δεν είναι βέβαια εφικτή, καθώς η δομή της πόλης και διάθρωση του οδικού δικτύου της δεν αφήνει πολλά περιθώρια συνολικής παρέμβασης. Όταν μάλιστα το ζητούμενο είναι να αντιμετωπιστεί το μποτιλιάρισμα χωρίς να απαιτείται η τοποθέτηση φωτεινών σηματοδοτών, η δυσκολία επίλυσης του προβλήματος αυξάνεται.
Οι μέχρι τώρα προσπάθειες να βρεθεί συνολική λύση στο πρόβλημα δεν ευδοκίμησαν. Μήπως όμως θα μπορούσαν να δοκιμαστούν πιλοτικά επιμέρους παρεμβάσεις ώστε το πρόβλημα να λυθεί μερικώς, δηλαδή σε επιμέρους σημεία του;

Σίγουρα υπάρχουν κάποιες λύσεις, όπως προτείνονται παρακάτω, οι οποίες δεν είναι υποχρεωτικά αλληλένδετες, δηλαδή δεν επηρεάζει αναγκαστικά η μία την άλλη. Στόχος των προτεινόμενων παρεμβάσεων είναι η αποφόρτιση της Παπαβασιλείου, η οποία κάλλιστα θα μπορούσε να πλακωστρωθεί και να λειτουργεί το βράδυ ως πεζόδρομος και γενκά η αποφόρτιση του κέντρου της πόλης:

Παρέμβαση 1η:
Τοποθέτηση πινακίδων στις εισόδους της πόλης (στη μάντρα του Μανωλά, το εργαστήριο του ΡΑΝΤΕΒΟΥ, στη διασταύρωση ΒΙΔΑΛΗ και στις διασταυρώσεις Κέντρου Υγείας και Λυκείου) που θα κατευθύνουν τους οδηγούς να επιλέξουν μεταξύ των δύο βασικών χώρων στάθμευσης (μετεωρολογικού ή Γρόττας). Όσοι επιλέξουν το χώρο στάθμευσης του μετεωρολογικού θα κατευθύνονται σε αυτόν περιφερειακά (από το δρόμο που οδηγεί στη διασταύρωση του ΡΑΝΤΕΒΟΥ - θερινό σινεμά, αστυνομία, κοκ.). Όσοι ενδιαφέρονται για τή Γρόττα θα συνεχίζουν ως τη διασταύρωση του Λυκείου, από όπου θα κατευθύνονται δεξιά προς τον περιφερειακό που οδηγεί στη Γρόττα.

Παρέμβαση 2η:
Μονοδρόμηση Παπαβασιλείου από Αγία Θεοδοσία μέχρι διασταύρωση Λυκείου. Απαγόρευση καθόδου σε αυτό το τμήμα, υποχρεωτική στροφή δεξιά από λύκειο προς Περιφερειακό, απρόσκοπτη είσοδος οχημάτων από Περιφερειακό στην οδό Νάξου-Γλινάδου. Κάθοδος στην Παπαβασιλείου μόνο πίσω από το σούπερ μάρκετ Ατλάντικ για να αποθαρρύνεται και να περιορίζεται η είσοδος οχημάτων στο κέντρο της πόλης. Ταυτόχρονα θα υπάρχουν πινακίδες που θα οδηγούν στους περιφερειακούς χώρους στάθμευσης (Γρόττα, ποτάμι ή άλλους χώρους περιφερειακά της πόλης).

3η παρέμβαση:

Η είσοδος και η έξοδος του λιμανιού θεωρείται εδώ και χρόνια ένα από τα μεγάλα αγκάθια του κυκλοφοριακού μας. Έτσι στενή και κλειστή όπως είναι διαμορφωμένη σήμερα η στροφή Δελλαρόκα (ορθή γωνία) και δεδομένου ότι από αυτή διέρχονται όλα τα βαριά οχήματα (φορτηγά, νταλίκες, λεωφορεία), είναι συχνό το μποτιλιάρισμα στο σημείο αυτό. Μια λύση θα ήταν να ανοίξει η στροφή με την κατάλληλη διαμόρφωση, όπως προτείνεται στην παρακάτω εικόνα. Θα χρειαστεί να κοπεί μία γωνία από την πλατεία, η οποία όμως θα μεταφερθεί σε μεγαλύτερη έκταση και θα ενοποιηθεί με τον πεζόδρομο που οδηγεί στα Παλάτια.

Παρεμβάσεις απλές και σίγουρα αποτελεσματικές, ανέξοδες και εύκολες στην εφαρμογή τους. Λύσεις που βασίζονται αποκλειστικά στην κοινή λογική και την εμπειρία και όχι σε αμφίβολης αξίας δαπανηρές και ανεφάρμοστες μελέτες. Λύσεις που δε θίγουν κανένα πολίτη της Νάξου και το μόνο που προϋποθέτουν είναι η βούληση της δημοτικής αρχής.

Παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν ακόμη πιο αποτελεσματικές αν συνδυαστούν με συνεχή δρομολόγια της δημοτικής συγκοινωνίας από και προς τους χώρους στάθμευσης.

Τέλος, υπάρχει ακόμη και η δυνατότητα τοποθέτησης οθονών πληροφόρησης, οι οποίες θα μπορούσαν να τοποθετηθούν στις επίμαχες διασταυρώσεις και να πληροφορούν για τη διαθεσιμότητα των θέσεων στάθμευσης στους υφιστάμενους χώρους στάθμευσης. Το σύστημα θα ενημερώνεται σε τακτική βάση από τη δημοτική αστυνομία που θα εποπτεύει τους χώρους στάθμευσης.

Εφαρμογή εναλλακτικών προτάσεων, λοιπόν, και όχι αδράνεια!

Κώστας Κλουβάτος

Επιτόπιο Μουσείο Γρόττας: η υποβάθμιση του περιβάλλοντος χώρου

Από την περασμένη δεκαετία που το Επιτόπιο Μουσείο της Γρόττας είχε εγκαινιαστεί με δόξες και τιμές από τον τότε πρωθυπουργό, κ. Σημίτη, μέχρι σήμερα κύλισε πολλή αλμύρα στις εξωτερικές εγκαταστάσεις του μουσείου. Παρά τις κατά καιρούς συντηρήσεις που έγιναν στο χώρο και μολονότι βρισκόμαστε ήδη στην τουριστική περίοδο, σήμερα ο επισκέπτης πλησιάζοντας στο χώρο του μουσείου αντικρίζει την παρακάτω εικόνα:
Από τα 12 συνολικά πλινθόχτιστα κολωνάκια, μόνο τα 2 διαθέτουν φωτιστικά σώματα που λειτουργούν το βράδυ. Στα υπόλοιπα κολωνάκια οι λάμπες χρειάζονται εδώ και πολλούς μήνες αντικατάσταση. Το ένα από τα 12 κολωνάκια έχει σπάσει εδώ και καιρό και η ζημιά δεν έχει αποκατασταθεί.
Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα χωνευτά φωτιστικά σώματα παραμένουν χαλασμένα. Τα μεταλλικά κάγκελα της γέφυρας, οι μεταλλικές σκάρες, τα συρματόσκοινα είναι διαβρωμένα και η μπογιά σε πολλά σημεία έχει απομακρυνθεί. Ο κήπος πάνω από το μουσείο δε φροντίζεται συστηματικά και γι΄αυτό στο μεγαλύτερο μέρος του παραμένει αφύτευτος.
Οι τρεις πρασιές που δημιουργήθηκαν στη βοτσαλωτή πλατεία πάνω από το μουσείο, μπροστά από τη Μητρόπολη, παραμένουν αφύτευτες και αξιοποιούνται αποκλειστικά από τους σκύλους για τις ακαθαρσίες τους.
Η ίδια εικόνα εμφανίζεται και στη δυτική πλευρά του μουσείου, στην οποία αντικρίζει κανείς τις ακαθαρσίες ανάμεσα στα ατάκτως ερριμμένα και εκτεθειμένα μαρμάρινα εκθέματα.
Όσον αφορά στην επισκεψιμότητα του μουσείου, είναι αμφίβολο αν αυτή έχει ανταποκριθεί στις προσδοκίες των αρχαιολόγων ή συμβαδίζει με τις αμφίβολης αξίας χωρικές διευθετήσεις που εχουν γίνει στον περιβάλλοντα χώρο, η χρηστικότητα του οποίου είναι βέβαιο ότι δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Από την άλλη πλευρά, προτού ακομη ξεκινήσει καλά καλά η τουριστική περίοδος, απαγορεύτηκε αυστηρά η είσοδος και στάθμευση οχημάτων στον περιβάλλοντα χώρο του μουσείου με εντολή της αρχαιολογίας, την οποία έσπευσε να εφαρμόσει η δημοτική αστυνομία. Κλήσεις εκδίδονται ακόμη και σε σταθμευμένα μοτοποδήλατα. Από τη ρύθμιση αυτή δεν εξαιρούνται ούτε οι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής της Παλιάς Χώρας, οι οποίοι εξυπηρετούνταν ως τώρα αποκλειστικά από αυτό το χώρο.
Από τη μια λοιπόν ένα τέλεια υποβαθμισμένο περιβάλλον γύρω από το μουσείο με ευθύνη των αρμοδίων και από την άλλη η προσπάθεια να μας πείσουν ότι τα οχήματα στο χώρο αυτό - και μάλιστα σε περίοδο έλλειψης χώρων στάθμευσης - δημιουργούν πρόβλημα. Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά υπερίσχυσε η αρχαιολογία και οι τουρίστες έναντι των δημοτών της Νάξου.

Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΝΑΞΙΑΚΟ ΤΥΠΟ

Διαβάζοντας σε καθημερινή ή εβδομαδιαία βάση τον τοπικό τύπο της Νάξου μπορεί πλέον ο πολίτης της Νάξου να εξασφαλίζει πολύπλευρη ενημέρωση και να διαμορφώνει τη δική του άποψη για τα θέματα που αφορούν την τοπική κοινωνία. Ωστόσο, κατά την ανάγνωση των τοπικών εφημερίδων συναντά κανείς πληθώρα γραμματικών και συντακτικών σφαλμάτων, τα οποία ως ένα βαθμό επηρεάζουν αρνητικά το αισθητικό και αντιληπτικό αποτέλεσμα. Εδώ εξετάζουμε δυο - τρεις συγκεκριμένες περιπτώσεις γραμματικών και συντακτικών σφαλμάτων που συναντούμε πολύ συχνά στον τοπικό μας τύπο. Προσεγγίζουμε το θέμα όχι από πρόθεση υποβάθμισης της αξιέπαινης πραγματικά δουλειάς που γίνεται στον τομέα της ενημέρωσης στον τόπο μας, αφού άλλωστε το γεγονός ότι εκδίδονται αδιάλειπτα τρεις εφημερίδες σε ημερήσια ή εβδομαδιαία βάση αποτελεί από μόνο του εντυπωσιακό επίτευγμα. Η προσέγγισή μας γίνεται καθαρά από ερευνητική σκοπιά και με στόχο να συμβάλει στη βελτίωση της εικόνας των εντύπων.

Εξετάσαμε τυχαία τα πρόσφατα φύλλα των τριών συχνότερης κυκλοφορίας εντύπων της Νάξου: «Το Βήμα της Νάξου» (4/6/09), «η Μάσκα» (5/6/09) και «η Κυκλαδική» (5/6/09) και καταγράψαμε ενδεικτικά μερικά από τα λάθη που συναντήσαμε. Επισημαίνεται ότι η ίδια περίπου εικόνα λαθών με μικρές αποκλίσεις εμφανίζεται σχεδόν σε κάθε φύλλο των εν λόγω εντύπων, ώστε μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι πρόκειται μάλλον για ένα μόνιμο φαινόμενο, παρά για τυχαίες και μεμονωμένες περιπτώσεις λαθών. Τα συχνότερα λάθη που εντοπίσαμε ήταν τα εξής:

1. Λανθασμένη χρήση του τελικού -ν
Ένα από τα πιο συχνά γραμματικά σφάλματα είναι η άσκοπη τοποθέτηση ή η παράλειψη του τελικού -ν στα άρθρα, στην προσωπική αντωνυμία αυτή(ν), τη(ν) και τα άκλιτα δε(ν) και μη(ν). Ο κανόνας είναι απλός: Οι παραπάνω λέξεις διατηρούν το τελικό -ν όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από φωνήεν ή κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ, ξ, ψ.

Διαβάζουμε στο πρωτοσέλιδο της πρώτης εφημερίδας: «Τη Κυριακή ψηφίζουμε…»
και παρακάτω, στο ίδιο άρθρο: «Ας συμπεριφερθούμε λοιπόν τη Κυριακή…»
και αλλού στην ίδια σελίδα: «…μίλησε τη Κυριακή στο δημαρχείο…»
και σε άλλη σελίδα: «…στο κεντρικό Πύργο…»
Αντίθετα, διαβάζουμε στην ίδια σελίδα της εφημερίδας: «…στην δύναμη…»
και αλλού στην ίδια σελίδα: «…τον στόχο…»
και σε άλλη σελίδα επίσης: «…δεν θα έχουν νερό…»

Σύμφωνα όμως με τον προαναφερόμενο κανόνα, η σωστή γραφή είναι: «στη δύναμη», «στο στόχο», «δε θα έχουν», κ.ο.κ

Διαβάζουμε επίσης στη δεύτερη εφημερίδα: «Μη πάτε…», «Μη ψηφίσετε…», «δεν σας λέω», «…τον δικό της», «την σκιά», «…στην συνέχεια…», κ.ο.κ.
Επίσης διαβάζουμε στην ίδια εφημερίδα: «…για την φετινή…», «…στην Σαντορίνη», «στον Δήμο Νάξου για την χλωρίωση…», «…για την χώρα μας…», «…την δρομολόγηση…», «…με την Ρούλα Μπράουν…», «…με τον Γ…», «…με τον Β…», κ.ο.κ.

Συνεπώς, θα πούμε: την Κυριακή, την Πέμπτη, τον κύριο, την μπόρα, στην πόρτα, την γκρεμίζω, τον μπαμπά, τον ξυλοκόπο, τον ψαρά, δεν έρχομαι, και αντίστοιχα, το Θωμά, τη μέρα, μη φύγεις, κ.ο.κ.

Αναφορικά με την παράλειψη του τελικού -ν, η Παπαζαφείρη (1993) θεωρεί ότι αυτό δεν μπορεί παρά να είναι λάθος κάποιας «άμουσης» γραφίδας.

2. Λανθασμένη τοποθέτηση ή απουσία κόμματος
Σύμφωνα με την Παπαζαφείρη (1993), «σε πολλά κείμενα παρατηρείται το φαινόμενο της αλόγιστης χρήσης του κόμματος εκεί όπου δε χρειάζεται, ενώ μάταια το αναζητεί κανείς σε κάποιο σημείο όπου είναι αναγκαίο. Συνήθως γίνεται κατάχρηση του κόμματος με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό του νοήματος».

Διαβάζουμε πάλι στην πρώτη εφημερίδα:
«Σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπικές ενδείξεις, η αποχή των ψηφοφόρων από τις κάλπες, θα πρωταγωνιστήσει…».
Φυσικά το δεύτερο κόμμα έχει τοποθετηθεί εσφαλμένα, αφού χωρίζει το ρήμα της πρότασης από τα συμφραζόμενά του, δηλαδή δε φαίνεται ότι «θα πρωταγωνιστήσει η αποχή».

Στην ίδια σελίδα επίσης διαβάζουμε:
«Η μεταστροφή του εκλογικού σώματος υπέρ του ΠΑΣΟΚ όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις σε όλη την Ελλάδα, φαίνεται να αποτελεί και τον στόχο των στελεχών του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στις Κυκλάδες.»

Εδώ παρατηρούμε τα εξής σφάλματα:
Λείπει ένα κόμμα μετά από τη λέξη ΠΑΣΟΚ και περισσεύει ένα κόμμα μετά τη λέξη αντιπολίτευσης.

Σε άλλη σελίδα:
«Η αποχή, το μόνο που μπορεί να φέρει, είναι την εμπέδωση στη συνείδηση των πολιτών, ότι η μοίρα μας είναι δεδομένη…»
Σε αυτή την περίοδο κανένα κόμμα δεν έπρεπε να τοποθετηθεί καθώς διασπάστηκε η ενότητα της πρότασης και δημιουργήθηκε διπλή ασυνταξία χωρίς λόγο.
Πολλές ακόμη παρόμοιες περιπτώσεις συναντήσαμε στο ίδιο φύλλο, όπως:
« Η σύμβαση του Δήμου με τον εργολάβο κ. Παπαδάκη, έχει λήξει…»
ή «Τα αποτελέσματα για την ανάδειξη συνέδρων, από την ΕΛΜΕ Νοτ. Κυκλάδων, στο 14ο συνέδριο της ΟΛΜΕ, ανέδειξαν δύο συνέδρους…»

Είναι φανερό ότι οι προτάσεις κατακερματίστηκαν χωρίς λόγο, αφού κανένα κόμμα δε χρειαζόταν.

Στη δεύτερη εφημερίδα διαβάζουμε:
«Για να αποκαταστήσουμε την αλήθεια η όλη διοργάνωση της έκθεσης ανήκε στην κ. Μαρία Παπαγιάννη η οποία θα αντικαταστήσει…».

Εδώ απαιτείται ένα κόμμα μετά τη λέξη «αλήθεια» κι ένα δεύτερο κόμμα μετά τη λέξη «Παπαγιάννη».

Στην τρίτη εφημερίδα διαβάζουμε:

«…να εντοπίσουν χώρους «άχτιστους» μέσα στην πόλη ή πλησίον αυτής, και να τους εκμεταλλευτούν…», «Οι υπάρχουσες λύσεις, θα χαθούν», «Και τότε θα είναι, που θα χαθεί κάθε πιθανότητα…»,

3. Η σύγχυση των καταλήξεων -ται και -τε των ρημάτων

Διαβάζουμε στην πρώτη εφημερίδα: «…δεν εξετάζετε η ποσότητα…», «…(η δεξαμενή) στεγάζετε…» και «…από ότι λέγετε…»

Σε άρθρο της δεύτερης εφημερίδας διαβάζουμε: «…η όλη ιστορία εξελίσσετε…», «Η φορολογική αποζημίωση φορολογείτε…».

Ο κανόνας είναι κι εδώ απλός: Οι καταλήξεις -μαι, -σαι, -ται αναφέρονται πάντοτε σε παθητική φωνή, σε ένα υποκείμενο και σε ενεστώτα, δηλαδή στο παρόν (π.χ. στεγάζομαι, στεγάζεσαι, στεγάζεται, κ.ο.κ.). Όταν λοιπόν έχω ρήμα που καταλήγει σε -μαι ή -με, -σαι ή -σε ή -ται ή -τε, εξετάζω αρχικά αν αυτό είναι στην ενεργητική ή στην παθητική φωνή, μεταφέροντάς το στο πρώτο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα. Αν πληροί τους τρεις όρους εφαρμόζουμε τον κανόνα. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση βάζουμε -ε (π.χ. στεγάζουμε, στεγάζετε, στεγαζόμαστε, στεγάζεστε, στέγασε, στεγάσαμε, στεγαστήκαμε, στεγαστείτε, κ.οκ.).

Στην τρίτη εφημερίδα, φαίνεται ότι έχει εμπεδωθεί ο παραπάνω κανόνας καθώς μόνο μια περίπτωση, που πιθανότατα προέκυψε εκ παραδρομής, συναντήσαμε: «όπου παίζετε το μέλλον της εργασίας…».

4. Κατάχρηση σημείων στίξης
Ως προς την κατάχρηση αποσιωπητικών και άλλων σημείων στίξης, διαβάζουμε στην τρίτη εφημερίδα:

«Όποιος έχει…αφτιά, ας μας ακούσει τώρα…Σήμερα…Γιατί αύριο θα είναι αργά…»,
«Πού το νοσοκομείο…(σ.σ.: Ναι, το Νοσοκομείο Νάξου…»
«Διαμορφώνεται καθημερινά από τους ΘΕΑΤΡΙΝΟΥΣ που ΠΑΙΖΟΥΝ(Ε) στην Τ.Υ., ταΐζοντάς μας με ό,τι αυτοί θέλουν(ε) και γουστάρουν(ε)…»

Το αποτέλεσμα είναι ένα: υποβάθμιση της αισθητικής του κειμένου, νοηματική σύγχυση και ταλαιπωρία του αναγνώστη..

Μεταφέρουμε αυτούσια μια άλλη περίοδο από την ίδια εφημερίδα:
«Και στο ιστορικό Γυμναστήριο του 1ου Γυμνασίου (και στις μέρες μας και του 2ου Γυμνασίου) Νάξου, parking’s θα έχουμε… Και θα …αποκτήσουμε σε όλους τους παραπάνω χώρους, χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων , αφού δεν μπορέσαμε να φτιάξουμε/δαημιουργήσουμε νέους…».

Εδώ παρατηρούμε τα εξής σφάλματα: α) μέσα στην παρένθεση το ένα «και» σίγουρα περιττεύει, β) η λέξη parking’s σημαίνει «του πάρκινγκ», δηλαδή μόνο πτώση γενική θα μπορούσε να είναι· το σωστό είναι parkings, γ) γίνεται κατάχρηση των αποσιωπητικών, δ) ένα κόμμα έχει μπει βιαστικά μακριά από την προηγούμενη λέξη, ε) χρησιμοποιείται διπλή φράση «φτιάξουμε/δημιουργήσουμε», ενώ θα έπρεπε να έχει επιλεγεί η καταλληλότερη από τις δύο λέξεις, π.χ. δημιουργήσουμε και στ) υπάρχει τυπογραφικό λάθος στη λέξη δημιουργήσουμε.

Ειδικότερα όσον αφορά το φαινόμενο με τις διπλές λέξεις, μερικές άλλες περιπτώσεις είναι: «…λανθασμένης τακτικής/επιλογής…», «-Πότε το θέμα-πρόβλημα αυτό…», κ.ο.κ.
Η τόσο συχνή χρήση διπλής λέξης, συνώνυμης ή ταυτόσημης, για την εναλλακτική απόδοση ενός νοήματος όχι μόνο δε βοηθάει τον αναγνώστη να κατανοήσει το περιεχόμενο, αλλά, αντίθετα, δημιουργεί σύγχυση. Ταυτόχρονα, θα μπορούσε να εκληφθεί ως αδυναμία επιλογής των κατάλληλων λέξεων και εντέλει αδυναμία έκφρασης.

5. Άλλες ορθογραφικές ή συντακτικές αβλεψίες

Μερικές από τις αβλεψίες που συναντήσαμε επίσης σε άρθρο της δεύτερης εφημερίδας είναι:

«…Τυχών αποφάσεις…»: διπλά εσφαλμένη η χρήση της μετοχής «τυχών». Πρώτον, είναι σε ενικό αριθμό ενώ το ουσιαστικό που συνοδεύει σε πληθυντικό και δεύτερον, είναι αρσενικό και συνοδεύει θηλυκό. Αντί αυτής θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η λέξη ενδεχόμενες

«…όλοι αυτή η βουλευτικοί ιστορία…»: Προφανώς πρόκειται για αβλεψία εκ παραδρομής, δηλαδή λόγω βιασύνης, αλλιώς δεν μπορεί να εξηγηθεί το ανακάτεμα των καταλήξεων.

«…τα έβαλλε αλλιώς…»: Το ρήμα βάζω έχει αόριστο έβαλα, όχι «έβαλλα». Αν επρόκειτο για το ρήμα «βάλλω» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η λέξη «έβαλλε», το νόημα όμως θα ήταν εντελώς διαφορετικό.

«…εάν κριθεί σαν κατάλληλος…»: Το ρήμα κρίνω ή κρίνομαι και άλλα παρόμοια ρήματα (ορίζω, θεωρώ, κλπ), συντάσσονται κατευθείαν με κατηγορούμενο (π.χ. «το νερό κρίθηκε ακατάλληλο» και όχι «κρίθηκε ως ακατάλληλο»). Αλλά ακόμη κι αν χρειαζόταν κάποια λέξη, αυτή που θα ταίριαζε είναι το «ως» και όχι το «σαν» που δηλώνει παρομοίωση.

«…σαν αποτέλεσμα…»: Το σωστό είναι κι εδώ «ως αποτέλεσμα». Μη συγχέουμε το σαν με το ως, επειδή έτσι συνηθίσαμε.

«…ότι καλύτερο υπάρχει…»: Το σωστό είναι «…ό,τι καλύτερο υπάρχει…». Άλλο είναι ο ειδικός σύνδεσμος «ότι» που ακολουθεί τα ρήματα και εισάγει ειδικές προτάσεις (π.χ. άκουσα ότι θα φύγεις) και άλλο η αναφορική αντωνυμία «ό,τι» που σημαίνει οτιδήποτε. (π.χ. ό,τι και να μου πεις δε θα με πείσεις)

«…υπάρχουν και οι καλοπροαίρετη…»: Πρόκειται πιθανότατα για μία ακόμη περίπτωση βιασύνης παρά άγνοιας του κανόνα.

Στην τρίτη εφημερίδα συναντήσαμε επίσης:

Γιαυτούς: το σωστό είναι: «γι’ αυτούς» (Παπαναστασίου, 1999, σελ.28).
Θάθελά: το σωστό είναι: «θα ’θελα», με δύο λέξεις χωρίς τόνο (Παπαναστασίου, 1999, σελ.18).

Συμπεράσματα και προτάσεις
Η προσφορά του τοπικού τύπου στην πολύπλευρη ενημέρωσή των συμπολιτών μας είναι αναμφίβολα ανεκτίμητη. Διαπιστώνεται όμως ότι η απουσία συστηματικής διαδικασίας διόρθωσης των γραμματικών και συντακτικών σφαλμάτων δημιουργεί πρόβλημα στο αισθητικό και αντιληπτικό αποτέλεσμα. Είναι φυσικό να γίνονται λάθη και αναπόφευκτα θα συνεχίσουν να γίνονται όπου γίνεται χρήση της «γραφίδας». Υπάρχουν όμως κάποια λάθη που είναι εύκολο να εξαλειφθούν ή τουλάχιστο να ελαχιστοποιηθούν. Αρκεί μια δεύτερη ανάγνωση από τον αρθρογράφο ή από τρίτο πρόσωπο πριν την εκτύπωση των φύλλων. Χρειάζεται επίσης μια ανάγνωση των βασικών κανόνων της γραμματικής και του συντακτικού ή κάποιων βιβλίων που εστιάζουν στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Κάποια λάθη, κυρίως συντακτικά και εκφραστικά, ίσως απαιτούν την έμπειρη ματιά ενός φιλολόγου ή άλλου ειδικού, όπως γίνεται με τη διόρθωση κάθε βιβλίου πριν την έκδοσή του. Πρόκειται για μια διαδικασία σύντομη και ελάχιστα δαπανηρή. Καλό είναι λοιπόν να αποφεύγεται η βιαστική εκτύπωση των εντύπων χωρίς να έχει προηγηθεί η απαραίτητη ορθογραφική και συντακτική επιμέλεια. Αν αυτό γίνει συστηματικά, η γλώσσα μας θα «κακοποιείται» λιγότερο και τα έντυπα θα είναι περισσότερο ευανάγνωστα και κατανοητά.

Χρήσιμη βιβλιογραφία

Παπαναστασίου, Γ. (1999). Εφαρμοσμένη γραμματική της δημοτικής και συντακτικό, τόμος Α΄. Αθήνα.
Παπαναστασίου, Γ. (1999). Εφαρμοσμένη γραμματική της δημοτικής και συντακτικό, τόμος Β΄. Αθήνα.
Παπαζαφείρη, Ι. (1993). Λάθη στη χρήση της γλώσσας μας. Αθήνα: Σμίλη.
Τζαννετάκος, Γ. Λόγος ελληνικός στη δημοσιογραφία. Αθήνα: Λύχνος.
Τσολάκης, Χ. Νεοελληνική Γραμματική. Αθήνα: ΟΕΔΒ.

«Τα παιδιά δε θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!»

Το άρθρο δανείζεται τον τίτλο του βιβλίου του Νίκου Σιδέρη: «Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!», που εκδόθηκε πρόσφατα (2009) από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Ο συγγραφέας, ως ψυχαναλυτής - ψυχίατρος - νευροψυχολόγος - νευρογλωσσολόγος, απευθύνεται με το βιβλίο του σε «συνήθεις γονείς» που μέσα σε «συνήθεις οικογένειες» ανατρέφουν «συνήθη παιδιά». Ο συγγραφέας υποστηρίζει κάτι πολύ απλό: ότι στη σύγχρονη οικογένεια παρουσιάζονται αναπόφευκτα προβλήματα στις σχέσεις γονέων - παιδιών. Κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι τέλειος γονέας και ότι διατηρεί τέλεια σχέση με τα παιδιά του. Αυτό, δηλαδή, στο οποίο θα μπορούσαμε όλοι μας να συμφωνήσουμε είναι ότι δεν υπάρχει τέλεια οικογένεια ή οικογένεια χωρίς προβλήματα. Το ζήτημα είναι πότε συνειδητοποιούμε την ύπαρξή των προβλημάτων και αν καταφέρνουμε να εντοπίσουμε τις γενεσιουργές αιτίες τους. Αν εντοπιστεί η αιτία που δημιούργησε το πρόβλημα, τότε υπάρχει περιθώριο για αντιμετώπισή του. Τις περισσότερες φορές η προβληματική συμπεριφορά του παιδιού δεν οφείλεται στο ίδιο το παιδί αλλά στο γονέα ή τους γονείς, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στο ρόλο τους.

Η οικογένεια λειτουργεί ως «σύστημα», μέσα στο οποίο οι κοινωνικές σχέσεις των μελών πρέπει να διατηρούνται πάντοτε σε ισορροπία. Αυτή είναι η έννοια του συστήματος, η ανάπτυξη και διατήρηση υγιών κοινωνικών σχέσεων ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, δηλαδή σχέσεων αγάπης, αλληλοκατανόησης και αλληλοσεβασμού. Αν κάποιο μέλος εκδηλώσει μια προβληματική συμπεριφορά, η λειτουργία της οικογένειας στρεβλώνεται. Κάθε πρόβλημα λοιπόν συμπεριφοράς ή κοινωνικής σχέσης θα πρέπει να προλαμβάνεται ή τουλάχιστο να ανιχνεύεται νωρίς για να μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Δυστυχώς, όλο και περισσότεροι σύγχρονοι γονείς ανακαλύπτουν ξαφνικά ότι το παιδί τους, συνήθως κατά την εφηβεία ή και νωρίτερα, εκδηλώνει κάποιου είδους «προβληματική» συμπεριφορά. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να αναφέρεται στην επιθετική ή βίαιη συμπεριφορά του παιδιού εναντίον των γονέων ή άλλων μελών της οικογένειας, στη λεκτική βία, στην παντελή έλλειψη σεβασμού, στον αρνητισμό, στην τάση αυτοκαταστροφής και αυτοαπομόνωσης, στη διακοπή της επικοινωνίας με τους γονείς, στην εμπλοκή σε άσχημες παρέες, στην παραβατική συμπεριφορά, στην άρνηση για το σχολείο ή την εγκατάλειψη του σχολείου, στην εκδήλωση ψυχοσωματικών δυσλειτουργιών, κ.ο.κ.

Κάτι έχει στραβώσει ξαφνικά μέσα στην οικογένεια ή - συνήθως - όχι και τόσο ξαφνικά, αφού η εκδήλωση μιας συμπεριφοράς μπορεί να έχει τις ρίζες της πολύ πιο πριν, όταν ο ρόλος του γονέα ή των γονέων και η σχέση τους με το παιδί άρχισαν να στραβώνουν, να παρεξηγούνται, να υποχωρούν, να δέχονται εκπτώσεις και τελικά να τίθενται υπό αμφισβήτηση και να διαταράσσονται.

Σήμερα, δυστυχώς, οι γονείς έχουν την τάση να εκδηλώνουν ακραίες και αντιφατικές συμπεριφορές:

Πρώτο, φορτώνουν στα παιδιά τους βάρη και ευθύνες που δεν μπορούν αυτά να αντέξουν: τα υποχρεώνουν σε εξαντλητική μελέτη και παρακολούθηση φροντιστηριακών μαθημάτων ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούν υπερβολικές και συνήθως μη ρεαλιστικές προσδοκίες για πανεπιστημιακές σπουδές και σπουδαία επαγγελματικά επιτεύγματα, παρότι οι ίδιοι γνωρίζουν ότι η ακαδημαϊκή και επαγγελματική επιτυχία στην εποχή μας είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Η ψυχολογική πίεση που ασκείται στα παιδιά με αυτόν τον τρόπο είναι αφόρητη (βλέπε αυτοκτονίες κάθε χρόνο μετά από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων).

Δεύτερο, ελαχιστοποιείται ο χρόνος πραγματικής κοινωνικής συναναστροφής μεταξύ των μελών της οικογένειας, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται δυσλειτουργίες στους ρόλους και τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια. Όταν η παρουσία του γονέα ή των γονέων είναι «λειψή», οι επιδράσεις των συνομηλίκων και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης υπερισχύουν και η ισορροπία του οικογενειακού συστήματος διαταράσσεται.

Τρίτο, για να αντισταθμίσουν οι γονείς την ανεπάρκειά τους, πλειοδοτούν στο ποια οικογένεια θα επιδαψιλεύσει τα περισσότερα αγαθά, υπηρεσίες και ανέσεις στα παιδιά (συσσώρευση άχρηστων συνήθως και συχνά επιβλαβών παιχνιδιών: playstations, υπολογιστές, ελεύθερη πρόσβαση στο ίντερνετ, κινητό τηλέφωνο, ανεξέλεγκτες παρέες και διασκεδάσεις, πλήρης ελευθερία στο ντύσιμο και την εμφάνιση, ανεξέλεγκτη διατροφή, αλόγιστη χρηματοδότηση, μοτοσυκλέτα ή αυτοκίνητο, κ.ο.κ.). Οι γονείς διαγκωνίζονται στο ποιοι θα είναι περισσότερο αρεστοί και «δημοκρατικοί», στο ποιοι θα είναι περισσότερο «φιλαράκια» με τα παιδιά, στο ποιοι θα κάνουν τα περισσότερα χατίρια, καταργώντας τους στοιχειώδεις κανόνες που θα έπρεπε να διέπουν τις σχέσεις γονέων-παιδιών.

Ο Σιδέρης (2009) υποστηρίζει ότι η σχέση γονέα - παιδιού, είτε το θέλουμε είτε όχι, είναι «ασύμμετρη». Οι γονείς κυβερνούν την οικογένεια, φροντίζουν για την ευημερία και την ασφάλεια των μελών της, θέτουν τους κανόνες λειτουργίας της και φροντίζουν για την τήρησή τους. Εκ των πραγμάτων ο ρόλος των γονέων προκύπτει διαφορετικός από των παιδιών. Όταν αρχίσουν να γίνονται εκπτώσεις στην τήρηση των κανόνων, η λειτουργία της οικογένειας χάνει την ευρυθμία της. Τα παιδιά, από πλευράς τους, είναι υποχρεωμένα να σέβονται τους γονείς τους και να τηρούν τους οικογενειακούς κανόνες. Όπως γράφει ο Σιδέρης:

Σε θέματα κοινής ζωής, όπως οι ώρες φαγητού και ύπνου ή το ύψος των διαθέσιμων για το παιδί χρημάτων, οι γονείς έχουν την υποχρέωση να ακούσουν τη γνώμη, τις επιθυμίες και τις προτιμήσεις του παιδιού τους, αλλά και να λάβουν εκείνοι την τελική απόφαση, με την οποία το παιδί υποχρεούται να εναρμονισθεί. (σελ.45).

Όπως γράφει ο Σιδέρης (2009) σε άλλο σημείο (σελ. 39), ένα σπίτι «δεν είναι ξενοδοχείο, όπου ο καθένας περνάει, μένει λίγο, μετά φεύγει - και στη θέση του έρχεται ένας άλλος…», αλλά ένα αυστηρά συγκροτημένο σύστημα που διέπεται από κανόνες, οι οποίοι γίνονται σεβαστοί.
Ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι όλο και περισσότεροι γονείς τείνουν να καταφεύγουν σε «ειδικούς» για τα παιδιά τους όταν ξαφνικά ανακαλύψουν ότι κάτι πάει «στραβά» στη συμπεριφορά του παιδιού ή στη σχέση τους με το παιδί. Η «ψυχοθεραπεία» τείνει να γίνει μόδα και πλασματική ανάγκη. Μάλιστα, ελλείψει παιδοψυχολόγου, σχολικού ψυχολόγου ή παιδοψυχίατρου, οι γονείς δε διστάζουν να απευθυνθούν σε διάφορους άλλους «ψυχοθεραπευτές» και «συμβούλους» (ψυχολόγους, κλινικούς ψυχολόγους, ψυχαναλυτές, ψυχίατρους, νευροψυχολόγους, οικογενειακούς συμβούλους, κ.ο.κ.). Οι γονείς απευθύνονται για το παιδί τους στους «ειδικούς» επειδή οι ίδιοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει ή δε θέλουν να παραδεχτούν ότι η αιτία του προβλήματος βρίσκεται αλλού, κρύβεται στη δική τους ανεπάρκεια, στην απουσία τους, στα δικά τους σφάλματα, στη δική τους συμπεριφορά απέναντι στο παιδί, στα συζυγικά προβλήματα. Δε γνωρίζουν ότι «τα παιδιά δε θέλουν ψυχολόγο - γονείς θέλουν!»

Αν, λοιπόν, αναλογιστεί κανείς ότι σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις το πρόβλημα ξεκινάει από τη συμπεριφορά και τις επιλογές των γονέων, θα μπορούσε κανείς να παραφράσει τον τίτλο ως εξής: «Τα παιδιά δε θέλουν ψυχολόγο. Οι γονείς θέλουν!».